Du học sinh về nước: Có nên hay không?

Những ngày gần đây, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhiều du học sinh phải trở về và tìm kiếm cơ hội thực tập cho mình ở Việt Nam theo yêu cầu của kỳ học. Điều này chợt làm tôi nghĩ đến nỗi trăn trở của bao thế hệ du học sinh về việc ở lại hay quay trở về quê hương làm việc. Dù không phải là một vấn đề mới nhưng nỗi lòng này vẫn chưa bao giờ nguôi trong mỗi sinh viên xa nhà.

Ngày hôm nay, tôi muốn chia sẻ tới các bạn câu chuyện về Casey, một người bạn cũng từng phải trải qua lựa chọn khó khăn này sau khi tốt nghiệp tại Canada. Hãy cùng lắng nghe câu chuyện của Casey để xem người bạn ấy đã đưa ra quyết định thế nào nhé!

Tuổi 18 lạc lối với một quyết định gấp gáp

Xuất thân từ THPT Chuyên Khoa học Tự nhiên — một ngôi trường danh giá với nhiều thế hệ tài năng, Casey của tuổi 18 cũng không tránh khỏi guồng quay chọn ngành, chọn trường đầy khốc liệt. Những ngày cuối năm lớp 12, ai cũng bận bịu và lo âu với các thủ tục cho ngôi trường tương lai của mình. Nào là những đại học danh giá khắp năm châu: Massachusetts Institute of Technology (MIT), University of Waterloo, National University of Singapore v.v, đến những tấm bằng SAT và TOEFL với điểm cao chót vót. Dù vẫn rất mông lung nhưng vì thời gian không còn nhiều, Casey đã vội vã lựa chọn học Programming ở Canada với hai lý do đơn giản: “Hồ sơ chỉ cần hoàn thiện trong một tháng, vả lại, thời gian học chỉ kéo dài hai năm, nên nếu chán thì cũng chịu được!”.

Casey của tuổi 18 đã vội vã lựa chọn một bến đỗ mới cho mình

Trong số chúng ta, ít ai dám vượt ra khỏi định kiến của một con đường thành công được lập trình sẵn: Vào một đại học có tiếng, tốt nghiệp, đi làm.

Liệu bạn có thấy mình ở trong Casey, từng cảm thấy khủng hoảng vì tương lai, từng đưa ra những lựa chọn gấp gáp vì tâm lý đám đông dù không biết đích đến? Nhưng rồi, cuộc sống sẽ trở nên thế nào sau khoảnh khắc này?

Cuộc sống du học khiến những người trẻ trở nên trách nhiệm

“Đâm lao rồi cũng phải theo lao”, Casey bước vào cuộc sống của du học sinh tại một trong những thành phố lớn nhất Canada — Toronto. Trong những ngày đầu, Toronto với một thanh niên mấp mé 19 tuổi là một nơi rộng lớn với khí hậu lạnh lẽo và rất cô đơn.

Là học sinh quốc tế duy nhất trong lớp, Casey mất nhiều thời gian để hòa nhập và phải cố gắng gấp nhiều lần để theo kịp tiến độ học tập của bạn bè. Bên cạnh việc học, vì không muốn bố mẹ phải chi trả cho mình quá nhiều, Casey cũng sắp xếp thời gian đi làm thêm kiếm tiền và “từ lúc nào bỗng trở thành chuyên gia bồi bàn, rửa bát không hay”. Cứ như thế, sáng đi học, chiều đăng ký tham gia các hoạt động xã hội, tối và cuối tuần đi làm. Một du học sinh năm nhất làm vậy cũng chỉ vì muốn có thể hòa nhập nhanh chóng và trang trải cuộc sống tốt hơn bằng bằng bàn tay của mình.

Không còn là những bữa cơm được bố mẹ nấu sẵn, không còn là những người bạn thân luôn ở đó cho mình tựa vai mỗi lúc khó khăn, Casey giờ đây đã dần biết đối diện với áp lực hàng ngày và tự giải quyết những vấn đề của bản thân.

Những khoảnh khắc ở Canada được Casey lưu giữ

Thành thực, khi gặp người bạn này hay những du học sinh khác, tôi vẫn luôn thấy ở họ toát lên một dáng vẻ tự lập, mạnh mẽ và trên hết, đó là việc dám chịu trách nhiệm với cuộc đời mình. Bạn còn nhớ Casey lựa chọn học Programming chỉ với những lý do có vẻ rất đơn giản chứ? Khoảnh khắc của tuổi 18 có thể chứa đựng một chút bồng bột, nhưng cuộc sống tự lập đã khiến Casey nhận ra mình cần phải nghiêm túc với lựa chọn này: “Tiền bạc, thời gian, tuổi trẻ — đó là ba thứ không thể lãng phí, nên cuộc sống du học của mình không thể trở nên vô nghĩa được”.

Vì vậy, Casey đã không ngại thay đổi, thích nghi để thực sự “sống cùng nghề”. Cứ khi nào có thời gian rảnh, Casey lại tự học thêm những kiến thức mới, lân la làm quen để học hỏi từ những người giỏi hơn mình. Dần dần, càng đi sâu vào lập trình, Casey lại càng khám phá ra khả năng của bản thân, thấy được những điều hay ho của ngành nghề này và quyết định đây sẽ là công việc mình theo đuổi trong tương lai. “Nếu chán thì cũng chịu được” — điều Casey từng nói lúc trước giờ đây đã không còn đúng với những nỗ lực của người bạn này nữa rồi.

Nỗi băn khoăn muôn thuở: Đi, hay ở?

Cứ thế, hai năm rồi cũng sắp trôi qua, lại một lần nữa, Casey phải đưa ra lựa chọn quan trọng tiếp theo cho cuộc đời mình: “Về nước, hay ở lại?”. Thế nhưng, hai năm xa nhà đã khiến Casey không còn là đứa trẻ với những quyết định chóng vánh và bồng bột. Người thanh niên 20 tuổi giờ đây phải suy nghĩ kỹ lưỡng và thận trọng cho hành động tiếp theo của mình.

Cũng như bao du học sinh khác, Casey luôn mong muốn nhận được những cơ hội việc làm trong môi trường quốc tế để phát triển bản thân. Tuy vậy, sau khi học xong, Casey nhận ra thị trường việc làm ngành IT với những du học sinh chỉ học hai năm ở Toronto như mình là rất hạn hẹp. Nếu muốn tìm việc tốt, có nhiều người đã phải làm trái ngành. Thế nhưng, việc quay trở về Việt Nam và xây dựng mọi thứ từ đầu còn khó khăn hơn nhiều. Ở Canada, Casey đã tạo được mối quan hệ với nhiều người cùng ngành, nên nếu rời bỏ tất cả để trở về trong khi không quen biết ai ở Việt Nam cũng là một cản trở cực lớn.

Lúc này, khi tâm trí vẫn bị giằng xé bởi hai lựa chọn, Casey đã quyết định tìm hiểu xem thị trường ở Việt Nam bây giờ ra sao. Tình cờ bắt gặp một vài bài báo, Casey biết rằng hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam đang phát triển với nhiều quỹ đầu tư, trong khi nguồn nhân lực IT chất lượng cao ở nước ta lại rất khan hiếm. Vả lại, từ lâu rồi, Casey vẫn hay nhớ về Hà Nội, muốn được đóng góp gì đó cho nơi mình sinh ra và lớn lên.

Sau một thời gian cân nhắc, Casey nhận ra với bản thân lúc này, theo đuổi đúng đam mê và làm việc tại một môi trường với nhiều cơ hội phát triển, thử thách mới sẽ quan trọng hơn việc đạt được sự ổn định về tiền bạc hay địa vị. Và thế là, chắc bạn cũng đoán ra rồi chứ, Casey 20 tuổi của chúng ta đã quyết định trở về, với một tâm thế vững vàng và không hề do dự.

Cơ hội để phát triển vẫn còn ở phía trước

Một bức ảnh thú vị ghi lại quá trình apply Got It được Casey chia sẻ 😀

Trở về Việt Nam, vì muốn được thử sức tại một môi trường năng động và cởi mở, Casey đã tìm đến những startup công nghệ. Và đó cũng chính là khoảnh khắc người bạn của tôi tìm thấy Got It trên trang LinkedIn của mình. Tôi sẽ trích nguyên đoạn chia sẻ của Casey với tôi về quá trình apply vào đây, bởi tôi không thể diễn tả lại đúng cảm xúc của người bạn này:

“Không hiểu sao lớ ngớ thế nào lại khoe nhóm bạn là tao đang apply vào Got It, xong chúng nó bảo “quả” Got It này rất xịn. Từ hôm đó mình mới bắt đầu lục Medium của công ty và ôi thôi cool quá, ưng luôn! Mình từ bỏ hết các kèo khác và cắm đầu vào ôn kiến thức cho kịp, vì từ lúc ưng công ty đến lúc Phone Interview chỉ có 1 tuần và sau đó 1 tuần nữa đã là Competency Interview. Lúc phỏng vấn 3 ngày sau vẫn chưa thấy ai gọi còn nghĩ là toi rồi, thôi apply lại xin làm Intern!”.

Casey cùng anh founder Hùng Trần và mentor của mình ở Got It

Đúng là tuổi trẻ, đã muốn gì thì phải nhất định làm cho bằng được. Và người bạn “cuồng” Got It ngày nào cuối cùng cũng đã trở thành kỹ sư full-time nhỏ tuổi nhất của team! Giờ đây, Casey vẫn đang đón chờ thêm nhiều thử thách và trải nghiệm mới cùng Got It.

“Ở Got It, mình cũng có nhiều lần hoảng hốt lắm, từ final projects sau training đến những lần fix bugs mãi vẫn không xong!”, Casey vừa cười vừa nói với tôi. “Nhưng sau tất cả, điều quan trọng nhất là mọi người đều rất bao dung, cho phép mình được mắc lỗi, miễn là nhận và sửa”.

Hiện tại, Casey đang tham gia vào hai dự án quan trọng của team là Analytics Platform và Study Expert Portal. Cả hai dự án này đều nằm trong những kế hoạch hoàn toàn mới của Got It nên Casey dành rất nhiều thời gian để học hỏi và hoàn thiện công việc của mình thật tốt.

Bạn thấy đấy, từ một quyết định vội vã lúc trẻ, Casey đã nhận thức nghiêm túc về cuộc sống du học và tương lai của mình. Câu trả lời cho câu hỏi “Đi, hay ở?” vẫn chưa bao giờ có mẫu số chung, bởi động lực và cơ hội ở từng thời điểm với mỗi người lại khác nhau. Làm việc ở đất nước hay nền văn hoá nào, điều đó không quan trọng bằng việc bạn có được sống đúng với đam mê và thực sự nắm bắt được cơ hội phát triển cho riêng mình hay không. Chúc bạn sớm tìm ra một câu trả lời đúng cho mình nhé!