Trong cuộc sống hàng ngày, có rất nhiều vấn đề cần được bàn bạc kỹ lưỡng để đưa ra quyết định tốt nhất, vậy nên rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện là một yêu cầu vô cùng quan trọng. Việc trang bị khả năng phản biện cho mình sẽ giúp bạn trở nên nổi bật và được đánh giá cao khi hoạt động tập thể, góp phần tạo nên thành công trên con đường sự nghiệp của bạn.
Mục lục
1. Tư duy phản biện là gì?
1.1. Định nghĩa về tư duy phản biện
Tư duy phản biện là quá trình tư duy để làm sáng tỏ tính chất của một vấn đề dựa trên hoạt động phân tích và đánh giá các thông tin có liên quan dưới nhiều góc nhìn khác nhau. Khi thực hiện tư duy phản biện, bạn không chỉ lắng nghe ý kiến của người khác, mà còn phải vận dụng kiến thức và kinh nghiệm cá nhân để đưa ra lập luận chính xác.
Một người có tư duy phản biện tốt sẽ biết cách làm thế nào để thuyết phục mọi người bằng vốn hiểu biết sâu rộng, suy luận sắc bén, phương thức diễn đạt dễ hiểu, mạch lạc và logic. Đồng thời, họ cũng có thể nhanh chóng phát hiện ra sự sơ hở và thiếu khoa học trong những quan điểm được đưa ra trước đó.
Tuy nhiên, phản biện không có nghĩa là chỉ trích hay tranh cãi với người khác. Tư duy phản biện chỉ phát huy hiệu quả khi người dùng biết tôn trọng quan điểm của tập thể và đóng góp ý kiến mang tính xây dựng để vấn đề được giải quyết nhanh chóng, ổn thỏa hơn.
1.2. Lợi ích của tư duy phản biện
Việc rèn luyện tư duy phản biện là rất cần thiết, đặc biệt là đối với các bạn trẻ. Kỹ năng này là nền tảng quan trọng để bạn có thể tiến xa hơn trong con đường danh vọng của mình.
Trong quá trình trau dồi, luyện tập cách tư duy phản biện, bạn sẽ hình thành được thói quen tích lũy thông tin mọi lúc, mọi nơi, nhìn nhận sự việc đa chiều và lập luận có hệ thống trong mọi vấn đề. Đồng thời, khả năng giao tiếp và kiểm soát cảm xúc cũng được cải thiện một cách rõ rệt. Nhờ thế, bạn không chỉ tránh được những sai lầm trong suy nghĩ, hạn chế rủi ro khi hành động, mà còn dần dần hoàn thiện nhân cách và kỹ năng mềm cho mình.
2. Cách rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện
Có được kỹ năng tư duy phản biện tốt, đồng nghĩa với việc bạn sở hữu một trong những thế mạnh đặc biệt để hoạt động trong bất kỳ lĩnh vực nào. Để rèn luyện và nâng cao kỹ năng này, hãy áp dụng một vài cách thức dưới đây:
2.1. Không ngừng quan sát và học hỏi
Tri thức là tài nguyên quan trọng hình thành nên cơ sở cho tư duy. Nắm vững thông tin đa dạng về mọi lĩnh vực và chuyên ngành sẽ giúp bạn có đủ bằng chứng để hình thành quan điểm đúng đắn, dễ dàng giải thích cho người khác hiểu và tin tưởng.
2.2. Không để tình cảm lấn át lý trí
Muốn rèn luyện tư duy phản biện, bạn cần phải dẹp bỏ cái tôi và những suy nghĩ cảm tính sang một bên, nhìn nhận mọi thứ dưới góc độ khách quan, công bằng. Tuyệt đối không nên dùng tình cảm để cố gắng bảo vệ hay bênh vực một ý kiến nào đó nếu bạn chưa chắc chắn về tính chính xác của nó.
2.3. Đặt ra những câu hỏi
Khi tiếp cận với một vấn đề, câu hỏi là thứ bạn nên đặt ra đầu tiên. Sự tò mò sẽ tạo động lực kích thích bạn tìm hiểu sâu các thông tin liên quan đến vấn đề đó và hướng cách xử lý thỏa đáng. Những biện pháp hợp lý để giải quyết vấn đề có thể xuất hiện trong quá trình bạn tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi của mình.
2.4. Không vội vàng chấp nhận một ý kiến nào đó
Trong một cuộc tranh luận sẽ có rất nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh vấn đề đang được mổ xẻ, bàn bạc. Tuy nhiên, chỉ một số ít trong đó là đúng và có thể phát triển thành giải pháp cuối cùng. Vì thế, đừng nên đồng tình với bất kỳ ý kiến nào nếu bạn chưa tự mình kiểm chứng về tính khả thi của nó. Việc chấp nhận một quan điểm không rõ ràng một cách quá vội vàng sẽ khiến bạn mất cơ hội hình thành suy nghĩ phản biện và trở nên thụ động, thiếu chính kiến.
Để dễ dàng thích nghi tốt với nhiều môi trường khác nhau, nâng cao giá trị bản thân và lan tỏa những giá trị đúng đắn thì cách tốt nhất là hãy rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện thật tốt. Đây sẽ là hành trang quý giá cùng bạn chinh phục mọi dấu mốc trong sự nghiệp của mình.
