Mình có ý tưởng viết bài này vào một ngày chớm thu ở Hà Nội, khi thời tiết có chút se lạnh và bầu trời có vẻ dịu dàng hơn. Một không khí hoàn hảo để cho ta hít một hơi thật sâu, thả lỏng tâm hồn và cho phép cơ thể được thư giãn. Nhưng ở một góc của không gian ấy, mình thấy những người đang tất bật chạy deadline, từ sáng đến tối chỉ biết cắm mặt vào máy tính. Những người trẻ như mình, dường như thường xuyên rơi vào tình trạng vội vã, lo âu, cố chạy theo một điều gì đó trong cuộc sống mà quên mất chăm sóc chính mình.
Tình cờ, mình nhớ về một người bạn quen chưa lâu – một người đồng nghiệp mới vào làm tại Got It. Trước khi nói chuyện, mình chỉ biết cậu ấy tên là Phi, làm Software Engineer, có thói quen thiền (meditate) hàng ngày. Đến khi tiếp xúc rồi, những gì mình cảm nhận được ở Phi luôn là sự điềm tĩnh và một tinh thần tích cực, dường như không hề có sự lo âu và vội vã. Trước đây, mình chỉ biết đến những bạn coder với hình ảnh làm việc với máy tính cùng nhiều áp lực, ít có cơ hội biết đến ai vừa làm kỹ thuật vừa có thói quen thiền. Tò mò muốn biết liệu việc thiền và tinh thần của Phi có mối liên quan nào không, mình đã quyết định trò chuyện sâu hơn với người bạn này.
Q: Câu hỏi đầu tiên mình muốn dành cho Phi chính là lý do bạn tìm đến thiền. Có phải khi ấy, bạn đang gặp nhiều áp lực trong cuộc sống không?
A: Thực tế, có nhiều người nghĩ rằng chỉ đến khi quá căng thẳng, mình mới cần tìm đến thiền. Nói cách khác, có nhiều người cho rằng mình chỉ thiền khi có một sự việc nào đó kích động đến tâm lý, tinh thần thôi. Tuy vậy, mình đến với thiền nhẹ nhàng lắm, chẳng phải vì bất kỳ một áp lực cụ thể nào. Lần đầu mình thiền là cách đây hai năm, với mong muốn bản thân có một thói quen lành mạnh. Thời gian đầu, mình không thiền đều đặn cho lắm, nhưng cứ ngày nào thiền là bản thân lại thấy đầu óc tỉnh táo hơn hẳn. Cứ dần như vậy thành quen, mình nhận ra rằng thay vì lướt Reddit trong 10 phút khi thức dậy vào buổi sáng, mình thích cảm giác được làm mới cơ thể và tinh thần thông qua việc thiền hơn rất nhiều.
Q: Vậy thì cách mà Phi thiền là gì? Theo bạn, đâu là điều quan trọng nhất khi thiền?
A: Mục đích chính khi thiền của mình là lấy lại sự tập trung. Với mình thì những kỹ thuật về tư thế không quá quan trọng, miễn sao ngồi để cơ thể và tinh thần thoải mái là được. Thường thì lúc mới đầu nên ngồi thẳng người, thả lỏng vai và đầu, khoanh chân (có thể làm hoặc không).
Nhưng điều quan trọng hơn cả khi thiền đó chính là thở. Khi mới bắt đầu tập thiền, mình nhắm mắt lại và trong đầu chỉ nghĩ về hai chữ duy nhất: INHALE (hít vào) và EXHALE (thở ra). Ban đầu, mình có thể kiểm soát hơi thở, nhưng sau đó chỉ quan sát, để hơi thở đó tự đi một cách tự nhiên và nhẹ nhàng. Ngoài ra, có nhiều người hay hiểu lầm rằng mình không được suy nghĩ gì khi thiền. Nhưng thực chất meditation là nhận thức được ý nghĩ của mình, tập trung vào hiện tại và không bị chi phối bởi những ý nghĩ đó. Nói cách khác, mình là người quan sát, chứ không đánh giá dòng suy nghĩ của bản thân.
Q: Với Phi, ngoài mang đến một tinh thần thoải mái, thiền có tác động gì trực tiếp đến chính công việc của bạn là một lập trình viên không?
A: Như mình đã đề cập từ trước, thiền là một thực hành để phát triển mức độ tập trung tại một thời điểm nhất định. Nếu khi thiền, mình phải chú trọng hoàn toàn vào hơi thở, không được ảnh hưởng bởi những yếu tố xung quanh thì khi lập trình, Software Engineers cũng cần có một sự tập trung cao độ vào những dòng code của mình. Khi luyện tập thiền một cách thường xuyên, mình đã học được cách để dành toàn bộ tâm trí vào một công việc cụ thể, coi lập trình như một thế giới riêng mà ở đó không có bất kỳ thứ gì khác chi phối.
Ngoài sự tập trung, thiền giúp bản thân giảm stress rất nhanh. Nếu cũng làm lập trình giống mình, có thể bạn sẽ thấy sự căng thẳng dồn nén và tăng dần khi mình phải giải quyết một bài toán khó, gặp một bug không thể sửa, hay chạy theo một deadline. Tuy nhiên, kể từ khi học thiền, mình đã biết cách kiểm soát hơi thở một cách chậm rãi, để những cảm xúc tiêu cực được thoát ra khỏi tâm trí. Áp dụng kỹ thuật này trước một thử thách trong công việc, mình có thể lấy lại sự bình tĩnh, vượt qua những áp lực và lấy lại sự tập trung nhanh chóng. Chỉ với 10 phút thiền đúng cách mỗi ngày, hiệu quả của nó sẽ khiến bạn bất ngờ đấy.
Q: Vậy trong hai năm nay, Phi đã kết hợp thiền vào cuộc sống hàng ngày như thế nào?
A: Nếu đã coi thiền là một cách để thả lỏng cơ thể và tâm trí, bạn sẽ coi nó như một thói quen giống việc ăn cơm vậy, không cần có bất kỳ một động lực cụ thể nào để thực hiện. Lấy từ một chút kinh nghiệm cá nhân, mình sẽ chia sẻ về cách để bắt đầu một ngày với thói quen thiền. Nếu cảm thấy phù hợp, các bạn beginners có thể tham khảo nhé 😄
- Trước hết, hãy xác định bạn có thể dành được bao nhiêu thời gian cho việc thiền. Mình chọn mốc thời gian là 10 phút, nếu cảm thấy tinh thần chưa ổn có thể ngồi lâu hơn. Tiếp đến, mình quyết định thiền vào buổi sáng, sau khi ăn uống và trước khi ngồi vào bàn làm việc. Đây là khoảng thời gian mình cảm thấy phù hợp nhất để lấy lại năng lượng.
- Sau đó, một việc không kém phần quan trọng là lựa chọn không gian. Hãy chọn một nơi yên tĩnh và đem lại cho bạn cảm giác thoải mái nhất. Nếu kỹ tính hơn, bạn có thể tìm hiểu về các loại nến thơm hay những loại nhạc dành cho meditation. Với những người bắt đầu, mình gợi ý bạn có thể sử dụng những ứng dụng hướng dẫn thiền như Calm hay Headspace.
- Giờ là lúc để bắt đầu, ngồi xuống và hít một hơi thở thật sâu từ mũi, thở ra bằng miệng. Thở thật chậm, quan sát từng hơi thở ấy và đếm theo từng nhịp hít vào – thở ra của mình. Được 10 lần như vậy, hãy bắt đầu lại từ đầu.
- Như mình đã từng chia sẻ, nếu có bất kỳ một suy nghĩ nào lướt qua tâm trí bạn, đừng cố né tránh hay xua đuổi chúng. Việc bạn cần làm chỉ là quan sát, không đánh giá, để chúng trôi qua một cách tự nhiên và lấy lại hơi thở của mình.
- Cuối cùng, khi thời gian kết thúc, hãy dần đưa bản thân trở lại với thực tại, thầm cảm ơn chính bản thân vì đã chăm sóc cho tâm trí và cơ thể mình.
Q: Cảm ơn Phi vì cuộc trò chuyện thú vị ngày hôm nay. Hy vọng các bạn đọc có thể cảm nhận được một phần những thông điệp mà bạn muốn truyền tải ❤️
